Waarom Dorcas oog heeft voor meisjes en vrouwen

Op 22 juli was er weer een nieuwe aflevering van Dorcas op de koffie. In deze aflevering staat het thema ‘Women empowerment’ (versterken van vrouwen) centraal, dus het is geen verrassing dat er dit keer 3 dames in de studio zitten. Aan tafel zitten communicatie-expert Lysanne, programma-adviseur Iris en relatiebeheerder Betty.

‘Sinds ik bij Dorcas werk, heb ik veel meegekregen van mensen die leven in armoede of in nood. Het is inspirerend hoe krachtig die mensen zijn, ondanks hun omstandigheden. De wetenschap dat je juist sterker wordt van de moeilijke dingen in het leven, geeft me kracht’, aldus Lysanne. Iris vult aan: ‘Het maakt mij dankbaar voor hoe de omstandigheden in mijn leven zijn.’ Ten slotte legt Betty uit: ‘Als Dorcas-medewerker mag je getuige zijn van de groei van iemand. En daarin ligt ook een boodschap voor onszelf.’

Oog voor vrouwen en meisjes

Waarom heeft Dorcas eigenlijk in het bijzonder oog voor meisjes en vrouwen? Iris: ‘Dorcas ondersteunt zeker ook mannen en jongens, maar in de praktijk is het vaak zo dat meisjes en vrouwen 2-0 achterstaan. Zo maakt maar 1 op de 3 meisjes in lage-inkomenslanden haar middelbare school af. Ook hebben vrouwen en meisjes op veel plekken geen eigendomsrecht. En dan is er nog de meest extreme kant van het spectrum: seksueel geweld tegen vrouwen. In oorlogssituaties wordt verkrachting vaak als oorlogsstrategie gebruikt. Denk aan Syrië en Irak. Uit onderzoek uit 2017 blijkt dat er in een paar jaar tijd 3 miljoen meisjes en vrouwen zijn verkracht in Zuid-Soedan. Dat is zo heftig. Het ontwricht hele gemeenschappen. Meisjes zijn voor hun leven getekend, zowel fysiek als mentaal.’

Kwetsbaar en krachtig tegelijk

Betty is in Ethiopië geweest om de zogeheten takkendraagsters te ontmoeten. ‘Als we praten over onze projectdeelnemers, hebben we het vaak over ‘kwetsbare mensen’. Maar ik zag daar dat deze vrouwen dagelijks vele kilometers afleggen met 70 kilogram aan takken op hun rug! Ik zag dus juist kracht. Toch zijn deze vrouwen door hun omstandigheden wel kwetsbaar. Ik vind het ontzettend mooi als zij de kans krijgen om hun talenten in te zetten en hiermee een inkomen te verdienen.’

Taboes

Het achterstellen van meisjes begint al op jonge leeftijd. Lysanne: ‘Dit heeft te maken met de cultuur waarin zij opgroeien. Als je bijvoorbeeld opgroeit in een gemeenschap waarin het normaal is om uitgehuwelijkt te worden op je twaalfde, dan begrijp je dat ouders er niet de meerwaarde van inzien om hun dochters naar de middelbare school te sturen.’ Daarnaast lijden meisjes in Oost-Afrika eronder dat er een taboe heerst rondom de menstruatiecyclus. ‘In Tanzania heb ik gesproken met meiden die geen idee hadden wat hun overkwam toen zij voor de eerste keer ongesteld werden. Ze wisten niet of ze ziek waren of misschien zelfs doodgingen. Doordat de gekste verhalen de ronde doen, bijvoorbeeld dat je zwanger kunt raken als je met jongens praat, komt er een heleboel angst en schaamte bij kijken. Dat kun je je bijna niet voorstellen als Nederlandse.’ Wat Dorcas doet in dit gebied is aan de ene kant faciliteren dat naar school gaan haalbaar wordt. Denk aan wasbaar maandverband, wc-hokjes, plekken om je handen te wassen, enzovoorts. Aan de andere kant investeren we ook in een mentaliteitsverandering en een cultuurverandering in de gemeenschap.’

Cultuurveranderingen

Iris: ‘Als je werkt aan verandering is het belangrijk om te kijken wie de dragers van de cultuur zijn. Vaak zijn het de mannen die de gemeenschapsleiders zijn en die het aanzien in de gemeenschap hebben. Tegelijkertijd is het een stereotiep beeld dat het de mannen zijn die de vrouwen onderdrukken. Kijk je bijvoorbeeld naar vrouwenbesnijdenis, dan zijn het vaak de (oudere) vrouwen die het nodig vinden dat hun dochters besneden worden. Zij redeneren: als je niet besneden bent, kun je geen goede man krijgen. Als je niet trouwt, heb je geen kans op een goede toekomst. Bovendien zijn het vrouwen die de besnijdenis uitvoeren. Dat geeft ze aanzien en ze verdienen er een inkomen mee. Het is dus cruciaal om naar het hele systeem te kijken. Je kunt dat als buitenstaander niet bedenken of opleggen. Daarom werken wij met lokale collega’s en partnerorganisaties en pakken wij dit samen met de gemeenschap op. En ja, er ligt ook een grote rol bij de mannen. Het is aan hen om te zeggen: mijn schoondochter (of: mijn toekomstige vrouw) hoeft niet besneden te zijn.’

26 juli 2021