Conflict in Jemen: tijdlijn

De geschiedenis van het conflict in Jemen gaat, net zoals dat voor de meeste andere landen geldt, eeuwen terug in de tijd. Voor een snel begrip van het huidige conflict dat miljoenen levens kost hebben we de belangrijkste gebeurtenissen hieronder voor je in een tijdlijn gezet.

1990: Samenvoeging van Noord- en Zuid-Jemen tot 1 staat: de Republiek Jemen. De president van voormalig Noord-Jemen, Ali Abdullah Saleh, wordt president van de nieuwe republiek.

1994: Burgeroorlog. Een groep zuidelijke Jemenieten wil zich afscheiden van Noord-Jemen omdat zij zich achtergesteld voelt en begint een opstand. President Saleh onderdrukt de opstand.

1999: President Saleh wint de eerste presidentiële verkiezingen van het land met 96,3 procent van de stemmen. Oppositieleiders beweren dat er is gesjoemeld bij de stembus.

2003 – 2009: In het noorden komt een groep Houthi’s in opstand. Deze Houthi’s behoren tot een sjiitische stroming binnen de Islam en voelen zich achtergesteld. Zij voeren 6 oorlogen met de troepen van president Saleh en 1 met Saoedi-Arabië.

2011: De positie van president Saleh wordt ondermijnd door protesten in het hele Midden-Oosten tijdens de Arabische Lente. Het leger raakt verdeeld, waardoor de beweging Al Quaida in de Arabische Peninsula (AQAP) grond kan bezetten in Oost-Jemen.

2012: President Saleh treedt af. Zijn aftreden is onderdeel van een politiek plan dat gesteund wordt door de Golfstaten. Met hun steun wordt interim-president Abd-Rabby Mansour Hadi aangesteld, onder wiens leiding een nationale dialoog moet plaatsvinden om een meer inclusieve, federale constitutie op te stellen voor Jemen.

2013: AQAP overleeft militaire aanvallen en droneaanvallen. De beweging pleegt aanvallen door heel Jemen, en behoudt een sterke positie in de delen van het land die zij veroverd heeft. De politieke overgang van president Saleh naar president Hadi wordt ondermijnd door Saleh en zijn bondgenoten.

2014: De Houthi’s maken een snelle opmars vanaf het zuiden van Saadeh. Op 21 september nemen ze de hoofdstad Sanaa in, met hulp van oud-president Saleh. Ze eisen dat de macht over Jemen met hen wordt gedeeld.

2015: President Hadi probeert een nieuwe federale constitutie in te stellen, maar wordt gearresteerd door zijn tegenstanders, de Houthi’s en oud-president Saleh. Hadi ontsnapt. Hij wordt achtervolgd door de Houthi’s. De gebeurtenissen leiden tot een interventie van Saoedi-Arabië, samen met een haastig gevormde Arabische militaire coalitie.

Maanden later slaagt de coalitie erin om de Houthi’s en Saleh uit de havenstad Aden en uit Marib te verdrijven. Maar de frontlinies verstevigen, wat leidt tot een jarenlange patstelling.

2016: AQAP maakt gebruik van de onrust door een ministaat te vestigen in Oost-Jemen, vlak bij Mukalla. Men is bang dat dit een nieuwe toename in jihadistische activiteit zal veroorzaken. De Verenigde Arabische Emiraten ondersteunen lokale troepen, die AQAP bij Mukalla verslaan.

Honger neemt toe, doordat de coalitie bepaalde toegangswegen tot Jemen besluit te blokkeren. De coalitie beschuldigt Iran ervan dat zij raketten en voedsel Jemen in smokkelen om de Houthi’s te helpen. Iran ontkent dit.

Burgerdoden vallen door luchtaanvallen van de coalitie. Mensenrechtenorganisaties protesteren, maar het Westen blijft steun verlenen aan militaire acties.

Rusland bekritiseert Amerikaanse steun aan de coalitie.

Leestip: 6 feiten die je moet weten over Jemen

2017: De Houthi’s lanceren steeds meer raketten in Saoedi-Arabië, waaronder op Riad. Saleh loopt over naar de tegenstanders van de Houthi’s, omdat hij een kans voor zijn familie ziet om de macht opnieuw te grijpen. In zijn poging om aan de Houthi’s te ontsnappen wordt Saleh gedood.

Frictie groeit ook tussen de soldaten in Aden, die gesteund worden door Saoedi-Arabië, en soldaten die gesteund worden door coalitiepartners uit de Emiraten.

2018: Troepen die gesteund worden door de coalitie, waarvan sommigen de vlag dragen van zuidelijke separatisten, rukken op tegen de Houti’s en komen tot de Rode Zee. Hun doel is de haven van Hodeida in te nemen, de laatste belangrijke toegangsweg naar Noord-Jemen.

Nu: Inmenging van de internationale politiek, en noodkreten van humanitaire organisaties, hebben effect. De overheid en de Houthi’s hebben om tafel gezeten. Afspraken richten zich op het mogelijk maken van vrede, en op het beschermen van toegang voor noodhulp. Zo is beloofd dat beide partijen zich zullen terugtrekken uit bepaalde bezette gebieden, en is er een staakt-het-vuren afgesproken. Het is een goed begin, maar het blijkt uiterst moeizaam om deze afspraken in de realiteit ook te handhaven.

De strijd in Jemen is de grootste humanitaire ramp van deze eeuw. We zijn niet machteloos. Wij komen in actie. Doe mee! Voor 12 euro help je al iemand een maand aan voedsel. Jemen is in grote nood! Geef nu!

04 februari 2019