Dorcas-directeur Roemenië Attila: ‘We willen op een relevante manier noodhulp geven’

Zodra de oorlog in Oekraïne begon, zette het team van Dorcas Roemenië een project op voor humanitaire hulp aan vluchtelingen. ‘We wisten meteen dat veel Oekraïners naar de buurlanden zouden komen’, vertelt landendirecteur Attila Daray.

‘Roemenië telt nu zo’n 550.000 vluchtelingen en is daarmee na Polen het tweede opvangland. Deze situatie is nieuw voor de hele regio. We hebben nooit eerder te maken gehad zo’n vluchtelingencrisis als gevolg van oorlog.’

De eerste dagen gingen veel organisaties en kerken met voedsel en andere producten naar de grensposten. ‘Het was een kwestie van veel experimenteren en chaos. Het duurde ongeveer 2 weken om alles beter te organiseren. Dorcas heeft een groot netwerk in Roemenië en mobiliseerde direct partners en vrijwilligers om te helpen, bijvoorbeeld voor vluchtelingenopvang.’

Transporten naar Oekraïne

Vooral in de eerste fase was het een kwestie van veel plannen en inslaan van goederen. ‘We probeerden in te schatten hoeveel vluchtelingen er zouden komen en wat hun basisbehoeften zouden zijn.’

De boodschappen zijn niet alleen voor de opvang in Roemenië. ‘We bereiden ook transporten voor naar onze collega’s in Oekraïne met wie we nauw contact onderhouden. Hun kantoor ligt zo’n 300 kilometer van het onze, in het westen van Oekraïne waar het tot nu toe redelijk veilig is. Ze geven ons een boodschappenlijst met voedsel- en andere producten en wij proberen het transport te regelen.’

Voedseltekort Roemenië

‘Ook in Roemenië is er echter al een voedseltekort merkbaar. Dat heeft vooral te maken met interne ontwikkelingen van voor de oorlog, zoals stakingen van vrachtwagenchauffeurs, en met mensen die voedsel hamsteren om zich voor te bereiden op de nabije toekomst. Hierdoor wordt het voor ons moeilijker om een transport naar Oekraïne rond te krijgen.’

Inmiddels loopt er een groot programma van humanitaire hulp. ‘Naast de eerste noodhulp wilden we vanaf het begin kijken hoe we op een relevante manier hulp kunnen geven: waar liggen hun onmiddellijke behoeften?

Doorreizen naar andere landen

Inmiddels is duidelijk geworden dat veel vluchtelingen vanuit Roemenië verder trekken. Dat betekent dat het niet handig is om ze een kilo meel of rijst te geven, omdat ze onderweg niet kunnen koken. Dus nu voorzien we ze van reispakketten, met bijvoorbeeld blikjes met leverpastei en crackers erin, die ze makkelijk op kunnen eten als ze op reis zijn. En natuurlijk hebben ze niet per se een blikopener bij zich, dus zorgen wij ervoor dat de blikken geopend kunnen worden met een ring op de deksel. We voorzien ze bijvoorbeeld ook van hygiëneartikelen, met name voor vrouwen en kinderen, matrassen en geld voor de reis.’

Transport Roemenië Oekraïne oorlog — Inladen van een vrachtwagen met voedsel voor Oekraïne

De vluchtelingen blijven gemiddeld 2 of 3 dagen in Roemenië voordat ze verder trekken. ‘Als ze wat tot rust zijn gekomen in de opvang, beslissen ze waar ze heen willen. Velen van hen reizen naar Duitsland, Oostenrijk, Polen, Spanje en Italië, zo horen we. Maar heel vaak veranderen ze een of meerdere keren van gedachten voordat ze vertrekken. Ze hebben contact met familieleden of vrienden die al in andere landen zijn aangekomen en zeggen dat ze daarheen moeten komen. Omdat we soms ook vervoer regelen – bijvoorbeeld een bus huren om een groep vluchtelingen naar de grens met Hongarije te brengen – maakt dit ons werk erg dynamisch.’

Psychosociale zorg

Nu het project goed georganiseerd is, richt het team zich ook op psychosociale begeleiding van de vaak getraumatiseerde vluchtelingen, en in de meeste opvangcentra is er dagopvang voor de kinderen. ‘We informeren de vluchtelingen ook over mensenhandel. Die is toegenomen sinds zo veel mensen op de vlucht sloegen. Omdat mannen het land in principe niet mogen verlaten, zijn het voornamelijk vrouwen en kinderen die op reis zijn. Zij kunnen in deze omstandigheden gemakkelijk slachtoffer worden van mensenhandelaars.’

Voedsel Oekraïne — Voedseltransport voor Oekraïne

Reguliere projecten

Ondertussen maakt Attila zich zorgen over de kwetsbare mensen in de reguliere Dorcas-projecten. ‘Die zetten we natuurlijk zo goed en zo kwaad als het gaat voort: deze kwetsbaren zijn nog steeds kwetsbaar en een voedsel- en energiecrisis zal juist hen hard raken. We proberen zo goed mogelijk in te schatten wat er nog kan gebeuren en leggen voor onze projecten op kleine schaal extra voorraden aan.’

Wanhoop

Het moeilijkste voor het team is om de omvang in te schatten van wat nog komen gaat. ‘Hoeveel vluchtelingen we nog kunnen verwachten, hangt af van hoe de oorlog zich ontwikkelt. Veel Roemenen maken zich zorgen over de oorlog en wat er nog kan gebeuren. Maar wij proberen het van dag tot dag te bekijken, biddend voor de mensen in Oekraïne en God dankend voor wat we kunnen doen voor de vluchtelingen die onze kant op komen. Tegelijkertijd worden we geraakt door de wanhoop in hun ogen…’

‘Deze week ontmoette ik een ingenieur uit Kiev. Hij vertelde me: ‘Een paar dagen geleden had ik een baan en een mooi appartement waar ik woonde met mijn gezin. Nu zitten mijn 5 kinderen en ik in een opvangcentrum in het buitenland en hebben we alleen nog onze auto en wat we konden meenemen. En we hebben geen idee wat er gaat komen’.’