Sociale en economische inclusie voor vrouwen en mensen met een beperking

Trots zijn op jezelf, op wat je kunt en wat je doet. Maar ook anderen die trots zijn op jou, op wat jij betekent voor je familie en de gemeenschap. Dat is de kern van het nieuwe project Pride! in Zuid-Soedan. Dorcas, Red een Kind en Light for the World werken de komende jaren samen aan het verbeteren van de sociale en economische inclusie van vrouwen en mensen met een beperking. 

Zuid-Soedan is een van de armste landen van de wereld. Het land, dat nog maar 10 jaar bestaat, wordt regelmatig geteisterd door armoede, geweld, droogte en hongersnoden. Vanuit het lokale kantoor in Wau werkt Dorcas met een team van ruim 60 medewerkers aan een blijvende verandering in het leven van mensen in nood.  

Vicieuze cirkel 

‘De meeste aandacht van hulporganisaties in Zuid-Soedan gaat naar levensreddende activiteiten. Dat is natuurlijk belangrijk, maar om uit de vicieuze cirkel van armoede, geweld en honger te komen is een structurele oplossing nodig. Door vaktrainingen krijgen de mensen de kans om zelf een bedrijf te beginnen en geld te verdienen. Zo kunnen ze uit de armoede komen en zijn ze niet meer afhankelijk van noodhulp.‘ Dat vertelt Agnes Kroese, sinds enkele jaren landendirecteur van Dorcas in Zuid-Soedan. 

Traditionele cultuur 

Extra kwetsbare groepen in het Afrikaanse land zijn vrouwen en mensen met een beperking. Beide worden door de maatschappij niet voor vol aangezien. ‘Veel mensen leven nog volgens traditionele culturen en de daarbij behorende normen en waarden. Voor vrouwen betekent dit dat van hen wordt verwacht dat ze jong trouwen en voor de kinderen en het huishouden zorgen.’  

Door de oorlog en diverse gewelddadige conflicten zijn veel mannen overleden. Het is gebruikelijk dat de weduwen met hun kinderen dan bij de familie van hun overleden man intrekken. Echter, de jaren van conflict en armoede hebben ook families uit elkaar geslagen, waardoor dit niet altijd mogelijk is. Dit betekent dat deze vrouwen er alleen voorstaan, terwijl zij niet of nauwelijks de middelen hebben om bijvoorbeeld hun gezin te voeden of te voorzien in andere belangrijke noden. 

Ook mensen met een beperking worden als minderwaardig beschouwd door de gemeenschap. En dat terwijl er relatief veel mensen met een beperking zijn. ‘Daar zijn verschillende oorzaken voor. Zo hebben mensen blijvende schade overgehouden aan de oorlog en komen er hier nog steeds ziektes zoals polio voor. Daarnaast veroorzaken de slechte hygiëne en armoede ook handicaps, vooral op visueel gebied.’ 

Beeldvorming onderdeel van Pride!

Het project Pride! richt zich in eerste instantie op de beeldvorming over vrouwen en mensen met een beperking. Agnes: ‘Als we willen zorgen voor een verandering, dan moeten we van binnenuit beginnen. Hoe kijken mannen tegen vrouwen aan? En hoe kijken vrouwen naar zichzelf en wat is de rol die de cultuur en de gemeenschap hierin speelt? Deze vragen gelden ook voor mensen met een beperking.’  

Niet alleen in het gezin, maar ook in de dorpsraden zijn het meestal de ‘oude en wijze’ mannen die de besluiten nemen. Een onderdeel van het project is dan ook om de doelgroep te informeren over de rechten en mogelijkheden die zij hebben, niet alleen thuis maar óók in de gemeenschap. Daarna wordt er actief gewerkt aan het creëren van mogelijkheden voor vrouwen en mensen met een beperking om te kunnen deelnemen op alle terreinen van de samenleving. 

Vaktrainingen 

Het veranderen van de heersende beeldvorming is belangrijk. Het zijn uiteindelijk de huidige leiders en mannen die open moeten staan voor vrouwen en mensen met een beperking in andere functies. Ook zijn vrouwen vaak afhankelijk van toestemming van hun man voor bijvoorbeeld het volgen van een vaktraining. Na sociale inclusie is economische inclusie via de vaktraining het tweede belangrijke aspect van Pride! 

Tijdens een Dorcas-training leren vrouwen en mensen met een beperking niet alleen een bepaald vak, ook krijgen ze kennis over het starten van een bedrijf en worden ze met een geldbedrag op weg geholpen. ‘Juist die kleinschalige bedrijven zijn volgens ons een oplossing voor de armoede. Zuid-Soedan kent weinig grote bedrijven waar je een baan kunt vinden. Door de slechte infrastructuur en de onveilige situatie in het land is het lastig om een bedrijf uit te breiden. Er zijn dus nauwelijks banen beschikbaar. En als er al een vacature is, dan wordt vaak de voorkeur aan familie gegeven. Je eigen bedrijf starten is dus de beste manier om geld te verdienen’, legt Agnes uit. 

Hongersnood 

Pride! lijkt een goed project in de strijd tegen armoede. Toch ziet Agnes echt nog wel wat moeilijkheden die overwonnen moeten worden. Op dit moment kampt Zuid-Soedan met een ernstige hongersnood. ‘Hoe verleidelijk is het dan om met het kapitaal dat je krijgt om een bedrijf te starten toch eten te kopen? Voor de korte termijn lijkt dat misschien beter, maar om uit die vicieuze cirkel van armoede te komen is het dat uiteindelijk niet.’ 

Daarnaast zorgt de hongersnood momenteel voor sterke prijsstijgingen. Dat betekent dat grondstoffen erg kostbaar zijn. Agnes: ’Het nadeel is dat je om te starten wel meer geld nodig hebt voor de aanschaf van middelen. Aan de andere kant kun je je producten tegen een hogere prijs verkopen. Ik heb dus goede hoop dat deze bedrijfjes in de huidige economische crisis toch het hoofd boven water kunnen houden.’ 

Geloof in eigen kunnen door Pride!

Ondanks de moeilijke en kwetsbare situatie in Zuid-Soedan is Agnes hoopvol over de toekomst. ‘We blijven natuurlijk noodhulp geven aan mensen die dat nodig hebben. Maar het mooie vind ik, en dat maakt Pride! zo uniek, dat we ook inzetten op een oplossing voor de langere termijn. Met alleen noodhulp leren mensen niet zelf initiatief te nemen. Door deze combinatie gaan mensen geloven in hun eigen kunnen en beseffen dat iedereen van waarde is, ook zijzelf.’ 

Het project Pride! is een samenwerking tussen Dorcas, Red een Kind en Light for the World.

02 september 2021