Vrijheid?

Ik ben in Roemenië. Samen met onderwijzeres Christina loop ik door een wijk waar vooral Roma-mensen wonen. We bezoeken projecten van lokale partnerorganisaties. Ineens komt Julia op ons afgerend, een meisje in een felgekleurde jurk en een grote lach op haar gezicht. Vol enthousiasme slaat ze haar armen om haar onderwijzeres heen. Christina beantwoordt de omhelzing en knuffelt Julia terug. 

Julia voelt het 

Voor u lijkt dit misschien heel gewoon, maar voor Julia is het dat niet. De Roma-wijk wordt door haar dorpsgenoten het liefste gemeden. En ook al is Julia nog zo jong, zij voelt het. Zij merkt dat anderen over haar praten.  

Op school had Julia moeite om mee te komen. Totdat Christina haar en de andere Roma-kinderen wél zag staan. Zij hielp hen door extra bijlessen te geven. Wat Christina doet, lijkt misschien niet zo belangrijk. Maar juist zulke kleine gebaren maken een groot verschil in het leven van mensen die worden uitgesloten.  

Vrijheid vieren 

Vandaag staan we stil en herdenken we. Morgen vieren we de vrijheid. Deze twee dagen roepen elk jaar weer gemengde gevoelens bij mij op. Natuurlijk ben ik dankbaar voor de vrijheid waarin wij leven, maar toch voelt het dubbel. Wereldwijd zijn er nog steeds miljoenen mensen die worden uitgesloten, onderdrukt of nog erger. Ik kan de vrijheid niet vieren zonder stil te staan bij al die mensen die niet in vrijheid leven. 

Vervolging van Roma 

De Roma-gemeenschap waar Julia deel van uitmaakt leeft weliswaar in vrijheid, maar wordt nog steeds gestigmatiseerd en buitengesloten.  De meesten van hen wonen in Roemenië, het zijn er zo’n twee miljoen. Ook zij zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog hevig vervolgd. Maar liefst een half miljoen Roma kwamen om in de werk- en concentratiekampen. 

Na dit gruwelijke geweld tegen hen – en tegen al die andere bevolkingsgroepen – hebben wij eensgezind gezegd: ‘Dit nooit weer!’ En tóch wordt de Roma-gemeenschap vandaag de dag nog steeds met de nek aangekeken. Zij worden achtergesteld en krijgen minder kansen. Zij leven dus in vrijheid, maar zijn zij echt vrij? 

Dit nooit weer! 

Wat ben ik dan blij met mensen zoals Christina. Mensen vol liefde voor de ander, die tegen de stroom in durven te gaan. Ze kijken niet weg, maar om. Dwars door alle vooroordelen heen zien zij de mens.  

Laten wij het voorbeeld van mensen zoals Christina volgen. En ons samen vol liefde en met bewogenheid inzetten voor een wereld waarin vrijheid en gelijkheid voor iedereen gelden. Want alleen dan kunnen we zeggen: ‘Dit nooit weer!’ 

04 mei 2024