Politiek adviseur Jochem pleit voor mensen die worden buitengesloten

Een kijkje achter de schermen: Jochem is politiek adviseur en pleit voor de rechten van buitengesloten mensen.

De rechten van buitengesloten mensen in Oost-Europa, Oost-Afrika en het Midden-Oosten op de politieke kaart in Den Haag krijgen. Dat is kortgezegd de taak van politiek adviseur Jochem Duinhof bij Dorcas. Jochem zet zich met name in voor de belangen van ouderen, een groep waar in de ontwikkelingssector en de politiek nog maar weinig aandacht voor is.

Maar wat doet een politiek adviseur precies, en waarom die huidige focus op ouderen? Deze vragen en meer hebben we aan Jochem voorgelegd.

‘Ouderen zijn een belangrijke groep waar Dorcas zich al decennialang voor inzet. Bij het lezen van de beleidsstukken van de overheid valt echter steevast op dat deze groep bijna nergens wordt genoemd. Dat rijmt helaas met onze ervaringen uit de praktijk: er is maar weinig aandacht voor ouderen binnen onze sector. Het is mijn werk om ervoor te zorgen dat er ook zorg voor ouderen in nood komt’, legt Jochem uit.

Jochem studeerde Sociologie en Internationale Betrekkingen. Daarnaast had hij al op jonge leeftijd interesse in de politiek en was hij actief in de gemeenteraad van Groningen. Jochem wilde die interesse voor politiek graag combineren met zijn gedrevenheid om op te komen voor mensen in een kwetsbare positie. In zijn rol als politiek adviseur bij Dorcas kan hij beide passies combineren.

Gebrek aan aandacht voor ouderen

Dorcas richt zich vooral op achtergestelde en kwetsbare mensen die niet worden gezien. Ouderen zijn hier duidelijk een voorbeeld van. ‘In veel landen waar wij werken is er weinig aandacht voor de soms kwetsbare positie van ouderen. Bijvoorbeeld op het platteland in Tanzania. De jeugd trekt steeds vaker weg naar de stad om te werken, en ouderen van boven de 60 blijven alleen achter. Pensioenen zijn er niet of nauwelijks en dus zijn ouderen vaak niet meer in staat om voor zichzelf te zorgen. Tegelijkertijd is er onder ouderen veel veerkracht, die niet altijd wordt gezien. We moeten ouderen dus niet over één kam scheren!’

De politiek adviseur kaart de problemen van buitengesloten groepen aan bij politieke partijen en ambtenaren in Den Haag. ‘Ik kijk eerst wie er openstaan voor een bepaald thema en informeer ze dan over de problemen die deze mensen ervaren. Ik doe dus ook onderzoek, lever gegevens aan en voer regelmatig gesprekken. Het meest spreek ik met Tweede Kamerleden en ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het uiteindelijke doel is dat dit resulteert in een nieuw beleid of een aanpassing van het bestaande beleid.’

Noodhulp en ouderen

Een voorbeeld waar Jochem zich het afgelopen jaar hard voor heeft gemaakt is noodhulp aan ouderen in een crisissituatie. Ouderen bleken een vergeten groep te zijn bij het verlenen van noodhulp, zoals momenteel in Oekraïne. Door de input van Dorcas is er een motie aangenomen waarin onder andere staat dat er meer aandacht voor ouderen moet komen bij noodhulp.

‘Er wordt niet bewust minder aandacht aan ouderen gegeven. Vaak hebben mensen het niet eens door, maar valt het pas achteraf op als je ze erop wijst. Het is wel mooi om te merken dat politici en andere ontwikkelingsorganisaties nu soms zelf constateren dat aandacht voor ouderen in beleid en praktijk regelmatig ontbreekt. Er wordt steeds meer over ouderen gepraat, dat is een goede eerste stap naar concrete vooruitgang.’

Kennis ophalen

Om de problemen van buitengesloten mensen te kunnen aankaarten, heeft Jochem informatie nodig over de situatie in de landen waar Dorcas werkt. Die kennis krijgt hij onder andere van de lokale collega’s. ‘Idealiter vertel ik wat zij zouden vertellen als ze met onze politici en beleidsmakers in gesprek zouden gaan. Ik spreek dus veel met collega’s uit onze projectlanden. Soms interview ik ze over een onderwerp; ik woon ook brainstormsessies bij en lees rapporten.’

Afgelopen jaar is Jochem in Tanzania en Kenia geweest, zodat hij met eigen ogen kon zien waar de problemen liggen. ‘Ik reisde met een busje van het platteland in Kenia naar de hoofdstad Nairobi. Op het platteland waren weinig voorzieningen, maar hoe dichter we bij de stad kwamen des te meer bedrijven ik zag. Nairobi staat vol met grote internationale bedrijven die werkgelegenheid genereren. Op dat moment begreep ik nog beter waarom jongeren naar de stad trekken. Deze ervaring kan ik gebruiken in mijn gesprekken hier in Nederland, waardoor mijn inbreng persoonlijker en daarmee overtuigender wordt’, vertelt Jochem.

Het verhaal van Amina

Die persoonlijke betrokkenheid geldt ook voor zijn ontmoeting met Amina, een jong meisje uit Tanzania, dat alleen door haar grootmoeder wordt opgevoed. De grootmoeder heeft in haar eentje de zorg voor haar kleinkinderen op zich genomen toen de vader van Amina het gezin direct na haar geboorte in de steek liet, en de moeder vervolgens naar de stad vertrok om geld te verdienen.

Jochem: ‘Amina bleef alleen achter met haar grootmoeder, die grote moeite had om voor Amina te zorgen. Ik zag met eigen ogen wat er gebeurt als ouders niet meer voor hun kinderen kunnen of willen zorgen. Ouderen krijgen daardoor een verantwoordelijkheid die ze niet altijd kunnen dragen. Dit heeft zowel gevolgen voor de sociale ontwikkeling van het kind als voor de kwaliteit van leven van de oudere. Dorcas ondersteunt gelukkig vele ouderen in vergelijkbare posities, maar we kunnen helaas niet iedereen helpen. Er is dringend behoefte aan structurele verandering, zodat overheden kunnen inspringen als ouderen het alleen niet redden. Daarmee voorkomen we ook dat ouderen afhankelijk worden van Dorcas. Er is dus meer aandacht nodig voor dit vraagstuk.’

Andere groepen

Op dit moment ligt de focus van Jochem bij ouderen, maar dat zal in de toekomst waarschijnlijk veranderen. ‘Bij Dorcas zetten we ons in voor meer doelgroepen dan alleen ouderen. Denk bijvoorbeeld aan jongeren en mensen met een beperking. We moeten altijd met een brede blik blijven kijken en pleiten voor de rechten van degenen die dat het hardst nodig hebben.’

16 maart 2023