Ervaringsverhalen van een hulpverlener in Jemen

Al voordat de oorlog in Jemen in 2015 uitbrak, woonde en werkte Jonathan Shepherd er in de stad Taiz. Hij is onze projectcoördinator van de noodhulp. ‘Laat me je de impact uitleggen van een voedselpakket in Jemen.’

In 2018 loopt een collega van Jonathan een dorp in Jemen in met een appel in zijn hand. Op de hoek van de straat staat een klein jongetje, dat schreeuwend wegrent. ‘Waar ben je zo bang voor?’, vraagt hij, als hij het jongetje gevonden heeft. Het jongetje wijst naar de appel. ‘Voor die handgranaat, meneer.’ Dit incident is voor Jonathan tekenend voor het werk in Jemen. ‘Er groeit een generatie kinderen op die geen normale groente of fruit herkent, maar wel weet hoe je moet vluchten voor een handgranaat.’

Jemen wordt hopeloos en vergeten genoemd. Waarom wil jij daar werken?

Toen ik, jaren voordat de oorlog begon, in Jemen ging wonen reisde ik veel met de bus. Bij iedere busreis ontmoette ik nieuwe mensen en werd ik bij hen thuis uitgenodigd. Dat liep vaak uit op urenlange gesprekken. Over boeken, familie, het leven… Warmte en ongecompliceerde verbinding is typerend voor Jemenitische mensen en ik ben daar veel van gaan houden. Nu ze in deze crisis zitten wil ik doen wat ik kan.

Hoe is het om midden in die oorlog te wonen?

Toen de oorlog begon was ons eerste zoontje 3 maanden oud. Soms zit je 10 dagen zonder elektriciteit. Je moet uren in de rij staan voor gas. En de herrie van bominslagen en schoten geven constante stress. Ik merkte dat ook aan ons zoontje. Mijn vrouw en ik zijn uiteindelijk zelfs op een zwarte lijst beland, omdat we hulpverleners zijn. Het dwong ons om naar Jordanië te reizen, en van daaruit ons team van Jemenitische hulpverleners aan te sturen. Het is veiliger voor mijn gezin, het werkt, maar ik mis Jemen heel erg.

Wat raakt jou het meest aan deze oorlog?

Er zijn de afschuwelijke beelden van uitgehongerde kinderen. Die laten direct zien hoe erg het is. Maar wat je minder snel ziet, en wat even erg is, is de vernieling die honger al aanricht voordat het dat kritieke stadium bereikt. Honger beschadigt de ontwikkeling en groei van een hele generatie kinderen die nu opgroeit, en bedreigt dus hun toekomst. Honger zorgt ook dat families besluiten geen geld meer aan medicijnen en onderwijs uit te geven, en om hun landbouwgrond te verkopen zodat ze nog wat voedsel kunnen betalen. Zo blijven ze misschien in leven, maar ze hebben niets meer om nog een bestaan op te bouwen.

Dat dit gebeurt in miljoenen families. En niet door een natuurramp maar door mensenhanden, door politieke keuzes, willens en wetens… Dat raakt mij diep.

Heeft een voedselprogramma voor 25.000 mensen zin als er miljoenen lijden?

Ja! Ik snap dat we heel veel mensen ook niet kunnen helpen. Maar niet alleen veranderen we individuele levens, we investeren ook in de toekomst van Jemen.

Ik moet denken aan Mohammed, een jongen van 13. Zijn beide ouders kwamen om in de oorlog en nu is hij als oudste verantwoordelijk voor 5 broertjes en zusjes. School was geen optie meer. Hij moest werken en liep dorpen rond om uit zijn kruiwagen aardappels te verkopen. Nu krijgt hij voedselpakketten. De last van voedselvoorziening voor het gezin is van zijn schouders én hij heeft weer tijd om terug naar school te gaan.

Hij is van een overlever weer een jongen geworden die zich kan ontwikkelen, en positief van invloed kan zijn voor dit land. Dat soort verhalen helpen mij om te zien dat de impact van een voedselpakket heel groot kan zijn.

Wat hoop jij voor de toekomst van Jemen?

Weet je, ik ken jongeren in Jemen met zo veel leiderskwaliteiten. Ze zijn slim, vriendelijk, ze houden van hun land en willen het opbouwen. Maar ik realiseer me ook dat het cruciaal is dat eerst de oorlog stopt. Daar zijn nu onderhandelingen over gaande, en er is media-aandacht voor. Ik hoop dat politici en burgers meer en meer voor Jemen gaan opkomen. Want als ik met die jongeren praat zie ik dat Jemen, als er vrede komt, kan herrijzen uit zijn as.

Leestip: 5 redenen waarom we in Jemen werken

Jonathan Shepherd werkt voor de lokale hulporganisatie waarmee wij samen onze noodhulpvoedselactie runnen in Jemen. We werken nauw met hem samen. We zijn ongelooflijk dankbaar voor dit partnerschap.

27 februari 2019