Mozambique, modder en maandverband

Jan Jacob blikt vanuit Mozambique terug op een bewogen dag. De ramp is meer en meer zichtbaar geworden en ook is duidelijk dat het leed nog lang niet voorbij is. Samen met Lysanne is hij bij een voedseldistributie van Dorcas. De weg ernaartoe is al een uitdaging. 3 kwartier file, ingestorte bruggen en een rivier die er 3 weken geleden nog niet was. Een verslag…

‘Mozambique, een land in Zuid-Oost Afrika, met een oppervlakte van zo’n 20 keer Nederland en circa 27 miljoen inwoners. Op zijn smalst, gerekend van de havenstad Beira tot de grens met Zimbabwe, is het land nog geen 300 kilometer breed. De weg van Beira naar het westen, een van de weinige westers aandoende asfaltwegen, is nu anderhalf jaar oud en volgt nagenoeg dezelfde route die ook de orkaan Idai heeft gevolgd.

Halverwege de route is er nu file ontstaan. De wachttijd bedraagt 3 kwartier. De brug over de rivier is ingestort. Een noodweg over een inderhaast aangelegde dam leidt langs de ravage die is overgebleven na de modderstromen van enkele dagen daarvoor. Nadat het water was gezakt werden lichamen gevonden die zijn blijven hangen in de bomen of vastzaten in de modder. Nog steeds worden er mensen gevonden. Over enkele kilometers lengte is de linkerrijbaan volledig naar beneden gestort. Platen nog nieuw asfalt hangen in een rivier die 3 weken terug nog niet bestond. Er staan auto’s midden in de rivier als bewijs van wat zich hier heeft afgespeeld.

Eerste materiële hulp in 12 dagen 
Even verderop ligt Nhamantanda, de plaats waar noodhulppakketten worden uitgedeeld aan de overlevenden van de orkaan. ‘Nhamantanda’ kan in de lokale Shona taal vertaald worden als ‘veel bomen’ of ‘veel lokale voorraden’. Beide vertalingen kloppen niet meer. De lokale voorraden zijn weg, een groot gedeelte van de bananenplanten en palmbomen liggen om. De lokale inwoners ontvangen de eerste materiële hulp sinds 12 dagen. Verreweg de meeste hulp lijkt zich tot nu toe te concentreren op de hoofdstad.

Hilariteit ontstaat bij de mannen wanneer hele stapels maandverband van de vrachtauto geladen worden. De vrouwen vinden het helemaal niet hilarisch. Zeker 400 van hen wachten zittend in 32 graden op brandend grind al uren op pannen, bonen, olie, rijst, zeep. En maandverband. Grote kans dat een kwart van hen in de periode na Idai menstrueerde. Een ramp wanneer je niets hebt dan de modder die ooit jouw huis was.

Onmenselijke keuzes 
Een gemiddeld tweekamerhuis herstellen kost rond de 750 euro. Maar een heleboel huizen kunnen niet worden hersteld en moeten worden herbouwd. Een investering van 2.500 euro per huis, wil dit bestand zijn tegen een volgende orkaan. Het gemiddelde inkomen van een Mozambikaan in loondienst bedraagt echter slechts 35 euro per week. Bovendien is 70 procent van de Mozambikanen helemaal niet in loondienst, maar zelfvoorzienend, en daarmee afhankelijk van hun oogst en de verkoop van de eigen producten op de lokale markt. Er zullen onmenselijke keuzes gemaakt moeten worden.’

02 april 2019