Hardwerkende Monda uit Albanië laat eigen bedrijf groeien

‘Er is nu genoeg eten voor mijn gezin en de kinderen kunnen naar school’

Door hard te werken, ondernemerschap te tonen en initiatief te nemen is het de 48-jarige Monda Karamuca uit Albanië gelukt een bloeiend landbouwbedrijf op te bouwen. Waar zij en haar familie in het verleden met moeite het hoofd boven water konden houden, hebben ze nu meer dan voldoende te eten en kunnen de kinderen naar school. Ook is ze een voorbeeld voor de gemeenschap geworden. Monda: ‘Door als kleine boeren samen te werken, kunnen we meer bereiken.’

Een groot deel van de Albanese bevolking woont, net als Monda, op het platteland. Het leven is er moeilijk. De gezinnen hebben weinig inkomsten en door gebrek aan geld lukt het ze vaak niet om vooruit te komen. ‘Het leven op het platteland in Albanië is erg zwaar. Wij hadden als gezin nauwelijks genoeg inkomen om eten te kopen. Ik maakte lange dagen. Van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat was ik druk bezig met werken op het land en het verzorgen van de dieren. Daarnaast had ik samen met mijn 88-jarige schoonmoeder de zorg voor het huishouden en de kinderen.’

Voedselproductie
Dat was de situatie van Monda tot 2015. In dat jaar kwam ze in aanraking met een project van de kerk. Het project richtte zich op vrouwen in Centraal-Albanië en had als doel het vermeerderen van de inkomsten door de productie van voedsel te verhogen. ‘Ik werd uitgenodigd door enkele vrouwen uit mijn omgeving. In het begin twijfelde ik nog of dit wel iets voor mij was. Waar zou ik de tijd vandaan moeten halen voor deze extra activiteiten?’

Grote kas
Het lukt Monda tijd vrij te maken en ze nam volop deel aan het 3-jarige project. Als afsluiting moest een businessplan worden ontwikkeld. Het plan van Monda zat zo goed in elkaar dat zij werd geselecteerd voor financiële steun om haar plan te realiseren: de bouw van een kas met een oppervlakte van 100 m2. ‘Ik moest zelf zorgen voor 40 procent van de kosten. Samen met enkele andere vrouwen lukte dat. Mijn familie twijfelde wel over het succes van mijn plan, maar toch ben ik ervoor gegaan.’

Door de uitbreiding van een heel kleine kas naar een grote kas is het Monda gelukt meer groenten te produceren. Ze verbouwde ondertussen zo veel, dat ze een deel kon verkopen via de markt. Hierdoor vermeerderde het inkomen van de familie Karamuca langzaamaan.

Microkrediet
De harde-werkersmentaliteit van Monda heeft ervoor gezorgd dat ze het daar niet bij heeft gelaten. Ze kwam in 2019 in aanraking met een project van Dorcas, dat was gericht op duurzame ontwikkeling van landbouw. Een onderdeel van dit project was de mogelijkheid voor financiering door middel van een microkrediet. Monda zag een kans om haar kas nog verder uit te breiden. ‘In het project leerde ik van alles over de nieuwste technologieën voor het bouwen en gebruiken van een kas. Deze kennis heb ik toegepast bij het uitbreiden van mijn bestaande kas. Inmiddels heb ik een kas met een oppervlakte van 250 m2.’

Door ondernemerschap te tonen en initiatieven durven te nemen, is de economische situatie van de familie van Monda behoorlijk verbeterd. ‘Ik heb zo veel geleerd over het verbouwen van groenten in kassen. Die kennis gebruik ik dagelijks in de praktijk. En ik ben nu beter in staat om voor mijn familie te zorgen.’

Gemeenschap
De groei van haar bedrijf is in de gemeenschap niet onopgemerkt gebleven. Monda: ‘De mensen waren nieuwsgierig naar wat ik had geleerd. Ik deelde mijn kennis en ervaringen met mensen uit de omgeving, die niet hebben deelgenomen aan het project. Ik benadrukte dat als we als kleine boeren gaan samenwerken, we samen kunnen bijdragen aan een sterkere gemeenschap.’

Tegenslagen
Ondanks de groei van haar bedrijf, staat Monda ook nu nog weleens voor uitdagingen en heeft ze te maken met tegenslagen. Een voorbeeld daarvan is de uitbraak van het coronavirus, dat ook haar heeft geraakt. ‘Door de lockdown kon ik mijn groenten niet meer naar de markt brengen. Ik ben toen op zoek gegaan naar andere mogelijkheden. Er was behoefte aan aromatische medische planten. Die ben ik toen gaan verbouwen. De financiële opbrengst van deze planten is erg hoog. Zo lukte het me toch om geld te verdienen.’

Tweede kas
Het corona-virus raakt naar de achtergrond en Monda maakt plannen om haar bedrijfsactiviteiten verder uit te breiden. ‘Mijn man en mijn familie steunen mij. Ik geloof dat je door hard te werken, vol te houden en door te geloven je doelen kunt bereiken.’ En zo kan ze een tweede kas van 250 m2 laten bouwen met de opbrengst van de eerste kas. ‘En daar ben ik heel blij mee’, vertelt de Albanese stralend.

15 december 2023