Spaargroepen

Sparen om te kunnen investeren in een beter leven, dat klinkt voor de meeste Nederlanders zo klaar als een klontje. Maar om dat te doen op een plek waar de meeste mensen niet zeker zijn van hun volgende maaltijd… dat is heel andere koek. Overleven is nu eenmaal belangrijker dan sparen. Is het dan te mooi om waar te zijn? Nee! In dit artikel leggen we je uit waarom. 

Bij Village Community Banking (afgekort: ViCoBa) vorm je een spaargroep van ongeveer 10 tot 30 mensen. Samen spaar je door elke 2 weken een bedrag in te leggen. Iedereen kiest zelf hoeveel hij kan en wil inleggen, maar de afspraak is: hoe meer je inlegt, hoe meer je ook kunt lenen.

Om de beurt komen de groepsleden in aanmerking voor een lening. Met het geleende bedrag kun je investeren in bijvoorbeeld je eigen bedrijf. Je kunt geld van de groep lenen op 2 voorwaarden:

• De meerderheid van de groep moet het bedrijfsplan goedkeuren. De groepsleden beoordelen vooraf hoe haalbaar en (naar verwachting) winstgevend het idee is.
• De meerderheid van de groep moet het vertrouwen in jou als persoon hebben dat je het geleende bedrag in termijnen kunt terugbetalen, inclusief een kleine rente.

Door de blijvende inleg én door de rente wordt het gespaarde totaalbedrag van de ViCoBa-groep steeds groter. Hierdoor groeit het te lenen bedrag en het vertrouwen dat de groepsleden hebben in elkaars betrouwbaarheid.

Onmogelijk valsspelen

Hoe weet je of je groepsleden hun beloofde geld daadwerkelijk inleggen? En hoe zorg je dat niemand het gespaarde geld steelt? Het antwoord op deze vragen is simpel: zorg dat het niet mogelijk is om vals te spelen. 3 gouden tips:

1. Zorg voor een veilige kluis.

De ViCoBa-groepen bewaren hun geld in een stevige kluis, die wordt beveiligd met maar liefst 3 sloten. De sleutels van de 3 sloten worden beheerd door 3 verschillende leden. Een 4e lid is de bewaarder van de kluis. Op deze manier kan de kluis alleen worden geopend onder toeziend oog van meerdere leden.

2. Betrek iedereen bij de administratie.

Elk groepslid heeft een eigen administratieboekje. In elk boekje wordt elke inleg van elk lid genoteerd. Alle administratieboekjes moeten constant met elkaar overeenkomen én overeenkomen met het bedrag in de kluis. Op deze manier kan niemand stiekem een bedrag veranderen of wegpakken zonder dat het opgemerkt wordt.

3. Train de leden in betere business skills.

Hoe voorkom je dat het geleende geld alsnog wordt besteed aan de verkeerde dingen? Door de leden te trainen bij het opzetten van hun eigen bedrijfje en alles wat daarbij komt kijken. Denk aan het maken van een bedrijfsplan, maar ook aan vaardigheden als gedisciplineerd werken, plannen, sparen en investeren.

Simpel. Toegankelijk. Betrouwbaar. Enthousiasmerend.

Dat zijn termen die tijdens evaluaties met Tanzaniaanse deelnemers genoemd worden. De aanpak werkt, en dat motiveert de deelnemers enorm om hun beste beentje voor te zetten. Als je van de groep leent, leidt dat tot een verplichting om terug te betalen. Deze groepsdruk leidt tot eigenaarschap, wat vervolgens weer leidt tot betere resultaten. In Terrat (waarover hieronder meer) vertellen de dorpelingen ons zelfs dat zij nu ook andere dorpelingen helpen bij het opzetten van een spaargroep, zonder tussenkomst van Dorcas!

Terrat, Tanzania

In het Arusha-district in Tanzania ligt het dorpje Terrat. In dit dorpje en in een paar dorpjes eromheen hebben we ViCoBa geïntroduceerd. 3 vrouwen vertellen over hun ervaring.

Stellah

‘Ik heb samen met een paar andere groepsleden geld geleend om zeep te leren maken. Een deel van onze lening hebben we besteed aan een training. Van het bedrag dat overbleef, hebben we de ingrediënten gekocht om ons product te kunnen blijven maken. Tot nu toe verkoop ik de gemaakte zeepjes aan mijn dorpsgenoten, maar ik hoop het steeds verder uit te breiden. Hoe meer ik verkoop, hoe meer ik kan lenen, hoe meer ik kan investeren, hoe meer ik kan leren, hoe meer ik weer kan verkopen. Een positieve cirkel!’

Agnes

‘Voordat ik bij de spaargroep zat, was mijn rol in het gezin om voor de kinderen te zorgen. Mijn man heeft wel een inkomen, maar geen hoog inkomen. Als ik aangaf dat we iets nodig hadden, weigerde hij het voor me te kopen. Hij keek op mij neer. Nu heb ik geïnvesteerd in mijn eigen winkeltje. Ik verkoop motoronderdelen. Het geld dat ik verdien kan ik zelf besteden zoals ik dat wil. Ik ben niet meer zo afhankelijk van mijn man. Dat geeft me onwijs veel zelfvertrouwen.’

Ednester

‘Ik heb mijn hele leven al op een boerderij gewoond, dus ik besloot mijn lening te investeren in vee. Ik kocht 1 geit van de lening en ben toen gaan fokken. Nu heb ik zelf 6 geiten, en ik heb er ook al een paar verkocht. Mijn geiten leveren me exact 1 liter geitenmelk per dag op. Een deel houd ik zelf, de rest verkoop ik.’

06 maart 2019